Data uzupełnienia dokumentu przedmiotowego
W jednym z postępowań na dostawę bielizny do jednostki wojskowej Wykonawca, którego oferta została uznana za najkorzystniejszą uzupełnił ofertę poprzez przedłożenie zaświadczenia wydanego przez stosowny organ kontrolny potwierdzającego, iż posiada wzór bielizny spełniający wszystkie parametry SIWZ. Zaświadczenie zostało wydane po terminie składania ofert. Konkurencyjny Wykonawca wniósł o wykluczenie zwycięskiego Wykonawcy na podstawie art. 24ust.1pkt.12 ustawy pzp. podnosząc, iż nie spełnił on warunków udziału w postępowaniu, w szczególności zaświadczenie wydane po terminie składania ofert podważa wstępne oświadczenie zawarte w ofercie o spełnieniu warunków na dzień składania ofert, gdyż na ten dzień Wykonawca nie posiadał wzoru bielizny zgodne z SIWZ. Czy takie stanowisko jest słuszne?
Wykluczenie czy odrzucenie?
W pierwszej kolejności trzeba wskazać na błędne żądanie wykluczenia Wykonawcy w sytuacji, gdy postawione w SIWZ warunki udziału w postępowaniu dotyczyły tylko sytuacji finansowej. Przepis art. 24ust.12. Pzp dotyczy niespełnienia warunków “podmiotowych” dotyczących badania wiarygodności Wykonawcy np. warunków finansowych, technicznych, zawodowych, brak podstaw do wykluczenia Wykonawcy. Natomiast dokumenty, które mają potwierdzić, czy oferowany przedmiot zamówienia spełnia określone w SIWZ wymagania to dokumenty przedmiotowe a ich nieprzedłożenie skutkuje odrzuceniem oferty na podstawie art. 89ust.1pkt.1 Pzp a nie wykluczeniem Wykonawcy.
Wymagania Zamawiającego
Zamawiający wymagał, aby przedmiot zamówienia spełniał wymagania określone w Wojskowej Dokumentacji Techniczno-Technologicznej (WDTT) oraz wymagania dotyczącego znakowania kodem kreskowym przedmiotu umundurowania i wyekwipowania.
Na potwierdzenie wymagań przedmiotowych Wykonawca, którego oferta została najwyżej oceniona, miał przedłożyć po terminie składania ofert na wezwanie Zamawiającego aktualne zaświadczenie poświadczające posiadanie wzoru zakładowego bielizny letniej zgodnego z WDTT 518/MON i wzorem PUiW ( z datą wystawienia późniejszą od daty zatwierdzenia WDTT 518L/MON przez Komendanta Wojskowego Ośrodka Badawczo- Wdrożeniowego Służby Mundurowej) wydanego przez podmiot uprawniony do kontroli jakości (WOBWSM w Łodzi) potwierdzającego, iż oferowany przedmiot zamówienia odpowiada określonym przez Zamawiającego specyfikacjom technicznym.
Z powyższego zapisu nie wynika, aby Wykonawcy na dzień składania ofert dysponowali zatwierdzonym wzorem bielizny letniej. Zamawiający nie wymagał, aby taki wzór był przedłożony wraz z ofertą lub na wezwanie Zamawiającego. Zamawiający wymagał, aby Wykonawca potwierdził stosownym zaświadczeniem, iż oferowany przedmiot spełnia wymagania określone w SIWZ. Takie zaświadczenie mogło by wystawione po przeprowadzeniu przez wyznaczony organ badania przedstawionego przez Wykonawcę wzoru.
Wykonawca złożył w ofercie oświadczenie, że dostarczone przedmioty umundurowania i wyekwipowania będą zgodne z wymaganiami określonymi w SIWZ oraz zostaną wyprodukowane według wymagań określonych odpowiednio w WDTT 518L/MON. Następnie w związku z tym, iż oferta Wykonawcy została oceniona najwyżej Zamawiający wezwał Wykonawca do przedłożenia określonego w SIWZ zaświadczenia. Z uwagi na bezskuteczny upływ wyznaczonego terminu Zamawiający wezwał Wykonawcę do uzupełnienia ww zaświadczenia na podstawie art. 26ust.3 ustawy ppz. Wykonawca przedłożył wymagane zaświadczenie z aktualną datą na dzień udzielenia odpowiedzi tj. po terminie składania ofert .
Data uzupełnianego dokumentu
Kwestią wtórną jest data wystawienia zaświadczenia lub data przedstawienia wzoru do oceny przez WOBDSM. Zaświadczenie musi być wystawione najpóźniej w dniu udzielenia odpowiedzi na wezwanie do uzupełnienia dokumentu na podstawie art. 26ust3pzp i musi z niego wynikać, iż oceniany wzór spełnia wymagania techniczne.
Logicznym jest, iż skoro badany przez WOBDSM wzór był prawidłowy w dniu wystawienia zaświadczenia, to tym bardziej był prawidłowy wcześniej od momentu jego powstania. Zatem oświadczenie złożone w ofercie iż Przystępujący wyprodukuje i dostarczy przedmiot umowy zgodny z SIWZ jest zgodne z przedłożonym zaświadczeniem.
Zgodnie z wyrokiem KIO z 19.12.2016r.KIO 2249/16 błędne jest rozumowanie zasadzające się na tym, iż wykonawca zobowiązany jest legitymować się posiadaniem dokumentów według stanu obowiązującego w dniu składania ofert. Posługiwanie się tego rodzaju argumentacji jest zaprzeczeniem nowelizacji. Ustawodawca zmienił zasady postępowania poprzez odstąpienie od żądania toku postępowania /w praktyce kilka miesięcy po terminie składania ofert/ dokumentów aktualnych na dzień składania ofert.
Znajduje to uzasadnienie w brzmieniu art.26ust.2f ustawy, który stanowi, iż jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia odpowiedniego przebiegu postępowania zamawiający może na każdym etapie postępowania wezwać wykonawców do złożenia wszystkich lub niektórych oświadczeń/ dokumentów potwierdzających, że nie podlegają wykluczeniu, spełniają warunki udziału w postępowaniu lub kryteria selekcji.
Jeżeli zaś zachodzą uzasadnione podstawy do uznania, że złożone uprzednio oświadczenia lub dokumenty nie są już aktualne, zamawiający może wezwać do złożenia aktualnych oświadczeń lub dokumentów.
Według KIO bez znaczenia jest, czy według stanu na dzień składania ofert wykonawca posiadał dokumenty potwierdzające, że nie podlega on wykluczeniu z postępowania i spełnia warunki udziału w postępowaniu. Istotne jest to, że wykonawca zobowiązany jest złożyć oświadczenie JEDZ, z którego ma wynikać potwierdzenie spełnienia warunków udziału w postępowaniu oraz brak podstaw do wykluczenia na dzień składania ofert.
Natomiast przedkładane na podstawie art.26 ustawy przez zwycięskiego wykonawcę oświadczenia/ dokumenty, mają być aktualne na dzień ich złożenia i potwierdzać okoliczności z art. 25 ust.1 ustawy.
Nie oznacza to wcale, że nie mogą to być dokumenty wystawione po dacie składania ofert. Wykonawca może posługiwać się dokumentami odzwierciedlającymi stan po terminie składania ofert, z tym że dokument ten musi pozostać aktualny w zakresie określonej sytuacji danego wykonawcy.
W obowiązującym stanie prawnym to już nie data składania ofert ma znaczenie dla oceny aktualności oświadczeń i dokumentów, lecz data wyboru najkorzystniejszej oferty.
Oświadczenia i dokumenty muszą potwierdzać, że wykonawca jest zdolny do realizacji zamówienia zgodnie z wymaganiami SIWZ. Niewystarczające jest zatem wykazanie zdolności do realizacji zamówienia tylko na konkretny dzień w postępowaniu, nie potwierdza to bowiem, choćby wstępnie, że wykonawca istotnie uprawdopodobnił okoliczność, że jest podmiotem zdolnym do realizacji zamówienia po podpisaniu umowy.
„Aktualność oświadczeń własnych” winna być zatem rozumiana nie tyle jako aktualność w konkretnym punkcie na osi czasu (np. dzień składania ofert), ale jako trwający przez całe postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego stan ciągły, którego punktem początkowym może być, np. termin składania ofert.”
Wnioski
Przedstawioną wyżej argumentacje podzieliła Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 18.08.2020 KIO 1416/20 oddalając odwołanie.
Zobacz też
Składanie i ocena dokumentów w zamówieniach publicznych po nowelizacji
Uzupełnienie pełnomocnictwa w postępowaniu , którego przedmiot objęty jest umową ramową.