Zamówienia publiczne

Kontrola zamówień publicznych prowadzona przez Regionalne Izby Rachunkowe w 2014r. prowadzi do wniosku ,iż samorządy popełniają coraz mniej błędów.

Najczęstsze błędy dotyczą nadal:
-nieprawidłowego określania zasad wnoszenie wadium lub zwrotu i zatrzymania wadium /112/

-nieustalenie lub niewłaściwe ustalenie wartości zamówienia /112/

-niesporządzenie lub nieprawidłowe sporządzenie protokołu postępowania /108/

-naruszenie obowiązku zamieszczania ogłoszeń o udzielonych zamówieniu i zawarciu umowy /74/

-błędy w ustaleniu lub pobieraniu zabezpieczenia należytego wykonania umowy /71/

– niewzywanie wykonawców do uzupełnienia dokumentów i pełnomocnictw /68/

-błędy w informowaniu o wynikach postępowania,/66/

-nieprawidłowe sporządzanie ogłoszenia /57/

-nieprawidłowości w warunkach udziału w postępowaniu /47/

-nieprawidłowości przy określeniu przedmiotu zamówienia /45/

W maju 2015r. Centrum Zakupów dla Sądownictwa wszczęło postępowanie na Świadczenie usług pocztowych w obrocie krajowym i zagranicznym w zakresie przyjmowania, przemieszczania i doręczania przesyłek pocztowych oraz zwrotu przesyłek niedoręczonych na rzecz sądów powszechnych.

Dopiero w dniu 10.12.2015r. doszło do wyboru najkorzystniejszej oferty ,którą jest Poczta Polska.

Zamawiający przewidział 5 kryteriów oceny ofert: cena, wolumen doręczeń,termin zwrotu, obszar dostępności ,kryterium społeczne. Oprócz Poczty Polskiej oferty złożyła Grupa Pocztowa s. a. Poczta zwyciężyła aż w4 kryteriach; kryterium ceny, wolumen doręczeń, obszar dostępności, kryterium społeczne.

Szacowano, że kontrakt będzie opiewał na blisko 700 mln zł. Tymczasem oferta Poczty Polskiej wyniosła 293 mln zł brutto.

Zdaniem PGP zaoferowana cena jest ceną dumpingową.

Umowa ma obowiązywać w latach 2016-2018 począwszy od 1 marca. Tym samym zakończy się ponad dwuletnia obsługa świadczona na rzecz sądów przez InPost i Polską Grupę Pocztową. Zdaniem rzecznika  prasowego Poczty Polskiej bezpieczeństwo, rzetelność obsługi i zasięg placówek Poczty Polskiej wpłyną na znacznie wyższy standard świadczonych usług dla wymiaru sprawiedliwości i będą korzystne dla obywateli.

W miejsce uchylonego art. 24ust. 1 pkt.1 i 1a ustawy obowiązuje od 19.10.2014r. art. 24ust. 2a o treści :
„Zamawiający wyklucza z postępowania o udzielenie zamówienia wykonawcę, który w okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania, w sposób zawiniony poważnie naruszył obowiązki zawodowe, w szczególności, gdy wykonawca w wyniku zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa nie wykonał lub nienależycie wykonał zamówienie, co zamawiający jest w stanie wykazać za pomocą dowolnych środków dowodowych, jeżeli zamawiający przewidział taką możliwość wykluczenia wykonawcy w ogłoszeniu o zamówieniu, w specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub w zaproszeniu do negocjacji. Zamawiający nie wyklucza z postępowania o udzielenie zamówienia wykonawcy, który udowodni, że podjął konkretne środki techniczne, organizacyjne i kadrowe, które mają zapobiec zawinionemu i poważnemu naruszaniu obowiązków zawodowych w przyszłości oraz naprawił szkody powstałe w wyniku naruszenia obowiązków zawodowych lub zobowiązał się do ich naprawienia.”
Obecny przepis jest przejawem wdrożenia art. 57 ust. 4 lit.e dyrektywy 2014/24/UE.
Do wykluczenia Wykonawcy z postępowania muszą być spełnione łącznie następujące przesłanki:
– możliwość wykluczenia z postępowania z przyczyny określonej w art.24ust.2a ustawy pzp musi być przewidziana przez zamawiającego w ogłoszeniu o zamówieniu , SIWZ lub zaproszeniu do negocjacji,
– nie upłynął 3 letni termin przed wszczęciem postępowania od naruszenia obowiązków zawodowych
– naruszenie obowiązków przez Wykonawcę jest poważne i zawinione,
– zamawiający może wykazać naruszenie obowiązków zawodowych za pomocą dowolnych środków dowodowych,/ nieprawomocne wyroku, zeznań świadków/
– wykonawca nie udowodnił, że podjął konkretne środki techniczne, organizacyjne i kadrowe, które zapobiegną w przyszłości zawinionemu i poważnemu naruszeniu obowiązków zawodowych oraz naprawił szkody powstałe w wyniku naruszenia obowiązków zawodowych lub zobowiązał się do ich naprawienia.

Przepis ten należy stosować wyjątkowo, tylko do tak poważnych uchybień, które dyskwalifikują dany podmiot jako potencjalnego wykonawcę zamówienia publicznego. Katalog uchybień jest otwarty.
Na tle stosowania art. 24ust.2a ustawy pzp pojawia się kilka pytań:

Zgodnie z art. 5 ustawy pzp do postępowań o udzielenie zamówień, których przedmiotem są usługi o charakterze nie priorytetowym /bez względu na wartość / nie stosuje się przepisów ustawy dotyczących :
– terminów składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub terminów składania ofert,
– obowiązku żądania wadium,
-obowiązku żądania dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu,
-zakazu ustalania kryteriów oceny ofert na podstawie właściwości wykonawcy,
– przesłanek wyboru trybu negocjacji z ogłoszeniem, dialogu konkurencyjnego oraz licytacji elektronicznej.

Tryby udzielenia zamówień na usługi niepriorytetowe : przetarg nieograniczony, przetarg ograniczony, negocjacje z ogłoszeniem dialog konkurencyjny, licytacja elektroniczna, w przypadku usług prawniczych- wolna ręka, negocjacje bez ogłoszenia.  

W art. 59 dyrektywy 2014/24/UE wprowadzono nową instytucję jaką jest jednolity europejski dokument zamówienia.

Jednolity Europejski Dokument Zamówienia to ustandaryzowane oświadczenie własne wykonawcy, w którym wykonawca potwierdza, że nie podlega wykluczeniu i spełnia ustalone przez zamawiającego warunki udziału w postępowaniu, w tym obiektywne kryteria mające na celu ograniczenie liczby wykonawców dopuszczonych do udziału w postępowaniu.
Na gruncie nowej dyrektywy 2014/24/UE w sprawie zamówień publicznych Jednolity Europejski Dokument Zamówienia będzie podstawowym dokumentem potwierdzającym spełnianie warunków udziału w postępowaniu. Pełnej dokumentacji potwierdzającej spełnianie warunków udziału w postępowaniu zamawiający będzie żądał jedynie od wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza. Dodatkowo, na każdym etapie postępowania, zamawiającemu będzie przysługiwało uprawnienie do zwrócenia się do wykonawców o przedłożenie wszystkich lub niektórych dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu, jeżeli będzie to niezbędne do zapewnienia odpowiedniego przebiegu postępowania.
Jednolity europejski dokument zamówienia redukuje konieczność uzyskiwania urzędowych zaświadczeń do każdego postępowania, a także przerzuca na zamawiających obowiązek ewentualnego pozyskania takich dokumentów , o ile dostępne są one poprzez bezpłatne krajowe bazy danych.

Problem wadium w przypadku konsorcjum pojawia się, gdy wadium przybiera formę gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej. Często Konsorcjanci zastanawiają się jak powinna brzmieć treść gwarancji, aby zaspakajała interesy Zamawiającego.
Czy gwarancja wadialna powinna być wystawiona na wszystkich Konsorcjantów czy wystarczy że będzie wystawiona na jednego z nich?
Orzecznictwo KIO
Jak się okazuje orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej nie jest jednolite w tym zakresie.
We wcześniejszym orzecznictwie Krajowa Izba Odwoławcza stała na stanowisku, iż :

Trochę historii: Do Trybunału Konstytucyjnego wpłynęła skarga na przepisy prawa zamówień publicznych (sygn. SK 38/14) dotycząca składania odwołań do Krajowej Izby Odwoławczej, w której podniesiono ,iż przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych są niezgodne z konstytucyjną zasadą przyzwoitej legislacji i zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa. W dniu 10.02.2015r. Posłowie zwrócili się do Premiera o możliwość nowelizacji prawa zamówień publicznych w ww zakresie.
W odpowiedzi na interpelację posłów nr 30889 Wiceprezes UZP pismem z dnia 3.03.2015r. skierowanym do Marszałka Sejmu wyjaśnił, iż nie ma potrzeby nowelizacji prawa zamówień publicznych w powyższym zakresie, gdyż od lat zgodnie z unijnymi przepisami obowiązuje zasada, iż jeżeli termin upływa w sobotę to podlega on wydłużeniu do następnego dnia roboczego. W związku z powyższym brak podstaw do uznania, że obowiązujące prawo zamówień publicznych w zakresie terminów wnoszenia odwołań, były niezgodne z art.2 Konstytucji tj. zasadami przyzwoitej legislacji i zasada zaufania obywateli do państwa stanowionego przez nie prawa.

Stosując prawo zamówień nie da się ominąć pewnych fundamentalnych zasad, których obie strony postępowania o udzielenie zamówienia publicznego winny przestrzegać. Wydają się one oczywiste na pierwszy rzut oka, ale w praktyce bywa różnie. Stąd poniżej przedstawiam kilka przydatnych wskazówek na ten temat.

I. Zasada uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców

Zgodnie z art. 7 ustawy prawo zamówień publicznych Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców.
Czynności związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia wykonują osoby zapewniające bezstronność i obiektywizm.
Zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy.

Zasada uczciwej konkurencji i równego traktowania Wykonawców to fundamentalna zasada prawa zamówień publicznych, która ma zapobiegać stawianiu nadmiernych i nieuzasadnionych wymogów, utrudniających dostęp do zamówienia. Zasada ta przejawia się w szczególności w ustalaniu warunków udziału w postępowaniu oraz opisie przedmiotu zamówienia.