Wyrok SO w Szczecinie z 3.07.2015r.- VIIIGa 184/15
Wyrokiem z dnia 3.07.2015r. VIII Ga 184/15 Sąd Okręgowy w Szczecinie zmienił wyrok KIO z 14.04.2015r. KIO 637/15 w przedmiocie rażąco niskiej ceny i oddalił odwołanie.
Przypomnę , iż KIO uznała złożone wyjaśnienia Wykonawcy w przedmiocie rażąco niskiej za niewystarczające i nakazała odrzucić ofertę wybraną za najkorzystniejszą. Pojawiły się wówczas pytania:
– jak szczegółowe muszą być wyjaśnienia Wykonawcy i jakie należy przedłożyć dowody, czy ich brak to powód do odrzucenia oferty?
– kiedy można uznać , iż cena oferty jest rażąco niska?
Sąd Okręgowy w Szczecinie uznał za zasadny zarzut naruszenia art.89ust.1pkt.4 oraz art.90 ust.2i 3 ustawy prawo zamówień publicznych w szczególności podzielając argument , iż ocena czy cena jest rażąco niska nie musi następować wyłącznie na podstawie dowodów z dokumentów. Wykazywanie cen pali za pomocą dokumentów, gdy ceny paliw są powszechnie znane jest irracjonalne. Również nie wymagają dowodzenia okoliczności znane Zamawiającemu z urzędu np. stawki za daną usługę.
Sąd wskazał, iż wartość zamówienia określona w siwz nie zawsze odzwierciedla w pełni wysokość kosztów niezbędnych do realizacji zamówienia. Do momentu otwarcia, przystąpienia do realizacji zgłoszonych ofert nie ma możliwości stwierdzenia, czy określona w siwz wartość zamówienia jest ceną rynkową. Ustalenie ceny rynkowej odbywa się bowiem na podstawie analizy zamówień realizowanych w podobny sposób- przy zbliżonym przedmiocie zamówienia, rodzaju inwestycji, miejscu jej wykonania, zaangażowaniu środków, pracowników, wykorzystaniu podobnych materiałów i sprzętu. Dotyczy to ofert składanych w warunkach niezakłóconej konkurencji.Warunki takie występują zaś faktycznie po ogłoszeniu przetargu i jego warunków Dopiero wówczas zamawiający w istocie może stwierdzić jaka jest cena rynkowa, wynika ona ze średniej arytmetycznej składanych ofert. Ocena wysokości ceny , jej rażącego zaniżenia nie może być dokonywana zatem w oderwaniu od cen innych oferentów, ubiegających się o udzielenie zamówienia.
Arytmetyczne porównanie ofert wskazujące na fakt, iż złożone oferty są cenowo bardzo do siebie zbliżone / 68,6%,70,5%,70,7%/ przemawia za oceną , iż złożone oferty nie zawierają ceny rażąco niskiej . Różnicy na poziomie 2% przy wartości przedmiotu zamówienia 864 812,27zł. nie sposób uznać za znaczącą, powodującą, że cena najniższa w zestawieniu z pozostałymi oceniona może zostać jako nierealna.
Tylko ustalenie , że cenę można zakwalifikować jako rażąco niską uprawnia Zamawiającego do odrzucenia oferty. Sąd podzielił zarzut, iż nie można odrzucić oferty Wykonawcy, dlatego , że nie wykazał, iż cena oferty nie jest rażąco niska.
Sąd odwoławczy zauważył, że w kontekście brzmienia art.90ust.3 ustawy pzp zamawiający ma obowiązek odrzucenia oferty, co do której wykonawca w ogóle nie złożył wyjaśnień , zaś w pozostałych przypadkach ma możliwość oceny tych wyjaśnień w celu stwierdzenia, czy oferta zawiera rażąco niską cenę czy też nie. Dopiero w razie stwierdzenia, że wyjaśnienia są niespójne, nierzetelne aktualizuje się po stronie zamawiającego uprawnienia do odrzucenia oferty. Natomiast samo wskazanie, że zmawiający dokonuje oceny wyjaśnień wraz z dowodami nie oznacza, iż oferent ma obowiązek w każdym przypadku złożyć dowody. Oferent ma obowiązek jedynie wyjaśnienia, a to zamawiający ma dokonać czy złożone wyjaśnienia wykazują czy zaoferowana cena jest rażąco niska. Wyjaśnienia mogą opierać się chociażby o przedstawienie wyliczeń, powołanie się na źródła danych. Rozumowanie, iż należy odrzucić ofertą automatycznie w przypadku braku dowodów jest błędne. Takie stanowisko sprzeciwia się celowi art.89ust.1 pkt. 4 i art. 90ustawy pzp. Znaczenia tych przepisów należy upatrywać w uniemożliwieniu oferentowi, który zaproponował rażąco niską cenę / zatem nie daje gwarancji rzetelności, jakości i terminowości wykonania prac/ wygrania przetargu i przystąpienia do realizacji zamówienia publicznego. Poleganie na literalnym brzmieniu przepisu, interpretowanie go w sposób dosłowny, oderwany od jego celu sprzeciwia się celowi ustawy.
