Umowa o zamówienie publiczne przewidziana w nowej ustawie pzp w dużym skrócie  ma na celu wyrównanie pozycji stron, często nadużywanej przez Zamawiającego oraz zwiększenie możliwości zmiany umowy, dostosowania jest wartości do realiów. Nowe przepisy wprowadzają katalog postanowień obowiązkowych oraz katalog postanowień niedozwolonych. Oto najważniejsze zmiany.

Forma umowy:

art.432pzp-Umowa wymaga, pod rygorem nieważności, zachowania formy pisemnej, chyba że
przepisy odrębne wymagają formy szczególnej. Powyższe oznacza dopuszczalność zawarcia umowy w formie elektronicznej kwalifikowanym z podpisem  elektronicznym.

Katalog  klauzul niedozwolonych: 

 Umowa nie może przewidywać:

• odpowiedzialności wykonawcy za opóźnienie, chyba że jest to uzasadnione okolicznościami lub zakresem zamówienia; ( co oznacza  dopuszczalność kar umownych za zwłokę, czyli zawinione opóźnienie dłużnika)
• naliczania kar umownych za zachowanie wykonawcy niezwiązane bezpośrednio lub pośrednio z przedmiotem umowy lub jej prawidłowym wykonaniem; ( np.  kara umowna za nieprzedłożenie dokumentu polisy OC)
• odpowiedzialności wykonawcy za okoliczności, za które wyłączną odpowiedzialność ponosi zamawiający; ( np. odpowiedzialność  Wykonawcy za błędy w opisie przedmiotu zamówienia)
• możliwości ograniczenia zakresu zamówienia przez zamawiającego bez wskazania minimalnej wartości lub wielkości świadczenia stron.  

Klauzule obowiązkowe

Każda umowa o zamówienie publiczne musi zawierać:

Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 22 stycznia 2021r. KIO 3357/20 opowiedziała się za dopuszczalnością złożenia samodzielnie oferty przez jednego z konsorcjantów w sytuacji, gdy dialog konkurencyjny był prowadzony przez Konsorcjum w pełnym składzie ale po zakończeniu dialogu drugi z konsorcjantów nie zgodził się na złożenie oferty wspólnej. Co legło u podstaw takiego orzeczenia?

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w spawie C-396/14- uznano w nim, iż choć zasadą jest konieczność zachowania prawnej i materialnej tożsamości wykonawców na każdym etapie postępowania to zasada ta nie jest bezwzględna. Nie dochodzi do jej naruszenia , jeśli grupa przedsiębiorców wspólnie ubiegających się o zamówienie rozpada się, gdy jeden z nich bankrutuje.

KIO nie podzieliła poglądu, iż tylko upadłość jednego z Konsorcjantów pozwala kontynuować udział w postępowaniu drugiemu konsorcjantowi samodzielnie i uznała, iż brak wewnętrznej zgody korporacyjnej na zaciągnięcie zobowiązań również może uzasadniać rozpad konsorcjum.

Od stycznie 2021r. Wykonawcy mogą w większym zakresie korzystać ze środków odwoławczych na działania i zaniechania Zamawiającego.  Nie ma już ograniczeń przedmiotowych w  prawie do odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej , obniżono wysokość wpisu od skargi na wyrok KIO do Sądu Okręgowego w Warszawie jako jedynego sądu w Polsce do rozpatrywania takich skarg. Otwarto tez prawo wnoszenia skargi do Sądu Najwyższego . Oto tylko niektóre ze zmian.  Poniżej więcej na temat zmodyfikowanych środków odwoławczych.

Przesłanki wnoszenia odwołania do KIO:

• Środki ochrony prawnej  przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu oraz innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu zamówienia lub nagrody w konkursie oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.
• Odwołanie przysługuje na:
  1) niezgodną z przepisami ustawy czynność zamawiającego, podjętą w postępowaniu o udzielenie zamówienia, o zawarcie umowy ramowej, dynamicznym systemie zakupów, systemie kwalifikowania wykonawców lub konkursie, w tym na projektowane postanowienie umowy;
  2) zaniechanie czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia, o zawarcie umowy ramowej, dynamicznym systemie zakupów, systemie kwalifikowania wykonawców lub konkursie, do której zamawiający był obowiązany na podstawie ustawy;
  3) zaniechanie przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia lub zorganizowania konkursu na podstawie ustawy, mimo że zamawiający był do tego obowiązany.
   
• Od stycznia 2021r.  nie ma już ograniczeń co do czynności od których przysługuje odwołanie w postępowaniach krajowych. 
• Odwołania przysługują w pełnym zakresie również w  przypadku usług społecznych
• Możliwe staje się odwołanie od niedopuszczalnej zmiany umowy o udzielenie zamówienia publicznego
• Możliwe jest odwołanie od  nieuzasadnionego wezwanie do wyjaśnień rażąco niskiej ceny
• Aby uwzględnić odwołanie na  postanowienia umowy niezgodne z ustawą nie  jest konieczny wpływ uchybień na wynik postępowania, wystarczy sama niezgodność umowy  z ustawą prawo zamówień publicznych. ( ale nie z kodeksem cywilnym tu nadal konieczny jest wpływ uchybienia na wynik postępowania)
• Odwołanie wnosi się do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w formie pisemnej lub w postaci elektronicznej, opatrzone odpowiednio własnoręcznym podpisem albo kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
•  Terminy wnoszenia odwołania nie uległy zmianie ( 10 lub 15 dni w postępowaniach unijnych i 5 lub 10 dni w postępowaniach krajowych w zależności od formy przekazania czynności zamawiającego stanowiącej podstawę wniesienia odwołania)
• Koszty postępowania- zmieniają się zasady rozliczania kosztów postępowania odwoławczego w  przypadku uwzględnienia tylko części podniesionych zarzutów. W takim wypadku KIO rozdziela koszty stosunkowo w zależności od liczby uwzględnionych i nieuwzględnionych zarzutów. KIO może uwzględnić odwołanie w całości lub w części. Do tej pory wystarczyło wnieść skutecznie jeden zarzut spośród wielu zarzutów aby odwołanie zostało uwzględnione. Obecnie  trzeba się zastanowić nad wielością i zasadnością podnoszonych zarzutów.
• Odwołanie nie zawiesza już terminu związania ofertą
• Odwołanie nadal hamuje możliwość zawarcia umowy aż do wydania przez KIO orzeczenia kończącego postępowania odwoławcze.
• KIO może uchylić zakaz zawarcia umowy na wniosek Zamawiającego szczególnie, gdy ten uprawdopodobni, że odwołanie wniesiono wyłącznie w celu uniemożliwienia zawarcia umowy