Zapłata za pozaumowne prace dodatkowe

Wykonawcy, którzy zrealizowali lub realizują  umowę o zamówienie publiczne na roboty budowlane w zakresie szerszym niż przewiduje umowa i nie zawarli aneksu do umowy na prace dodatkowe mogą się cieszyć. Zapadł bowiem korzystny dla nich  wyrok Sądu Najwyższego  VCSK 578/17

W sprawie będącej przedmiotem analizy Sądu Najwyższego Wykonawca realizował umowę na remont pięciu budynków komunalnych w Karpaczu za cenę ryczałtową 590 tys.zł. W trakcie remontu wynikła potrzeba prac nieprzewidzianych, których zamówienie nie obejmowało. Takie ewentualności nie zapisano bowiem w formie aneksu do umowy, zgodnie z art. 139 ust.2 prawa zamówień publicznych.

Powołując się na rygor nieważności prac wykonanych bez umowy miasto odmówiło zapłaty dodatkowych koszów wycenionych przez biegłego na 250 tys.zł.89tys.zł tzw. kosztów pośrednich firmy ( ubezpieczenia, transportu towaru i logistyki zakupowej, ochrony) oraz zysku kalkulowanego jako 15% wydatków.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze zasądził 250tys.zł. za bezspornie wykonane prace dodatkowe, ale odmówił zasądzenia koszów pośrednich firmy oraz zysku wskazując, że nie weszły one do majątku zamawiającego, a więc nie wzbogaciły go i nie ma podstaw, by miasto je zwracało.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu a potem Sąd Najwyższy nakazał ponowne rozpatrzenie sprawy, wskazując przy tym ,iż zysk firmy nie wchodzi do bezpodstawnego wzbogacenia, więc nie podlega refundacji.

Badając ponownie już tylko kwestię kosztów pośrednich Sąd Apelacyjny we Wrocławiu ich nie zrefundował, podnosząc, że zwrotowi podlegają tylko nakłady, które realnie weszły do majątku miasta.

Sąd Najwyższy w sprawie VCSK 578/17 ostatecznie przesądził Wykonawcy należy się zwrot kosztów pośrednich. Sąd Najwyższy wskazał jakie są granice odpowiedzialności bezpodstawnie wzbogaconego. Po pierwsze zwracana kwota nie może przekroczyć wzbogacenia, czyli tego co inwestor musiały zapłacić, gdyby zakontraktował zgodnie z prawem takie prace ( bez zysku). Nie może ona przekroczyć zubożenia wykonawcy, ale pośrednie wydatki np. na ubezpieczenie, transport. związane z tą konkretną inwestycją zalicza się do refundowanych kosztów.

Nie muszą być one wyliczone co do złotówki, gdyż można tu zastosować art.322kc, zgodnie z którym, jeżeli w sprawie o naprawienie szkody lub zwrot bezpodstawnego wzbogacenia sąd uzna, że ściśle udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, można zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny po rozważeniu okoliczności sprawy. Zatem przy ponownym rozpatrzeniu sprawy Sąd Apelacyjny musi uwzględnić koszty pośrednie.

Zaniedbania w postaci braku umowy z wolnej ręki na roboty dodatkowe ( w poprzednim stanie prawnym) czy aneksu do umowy na prace dodatkowe nie są rzadkimi przypadkami. Wykonawcy, którzy wykonali bez umowy roboty dodatkowe mogą dochodzić od Zamawiającego zapłaty wynagrodzenia, poniesionych kosztów pośrednich ( bez zysku) .