Czy strona przegrywająca w KIO powinna zwrócić drugiej stronie koszty przylotu na rozprawę samolotem?

Zgodnie literalnym brzmieniem § 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15.03.2010r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania /Dz.U.2010 Nr.41poz.238/ do kosztów postępowania odwoławczego, zwanych dalej “kosztami”, zalicza się:

1) wpis, obejmujący w szczególności:

a) wynagrodzenia, wydatki i opłaty Urzędu związane z organizacją i obsługą postępowań odwoławczych, archiwizacją dokumentów oraz szkoleniami członków Krajowej Izby Odwoławczej, zwanej dalej “Izbą”, przygotowującymi do należytego rozpoznawania odwołań,

b) wynagrodzenie oraz zwrot kosztów poniesionych przez biegłych i tłumaczy,

c) koszty przeprowadzenia innych dowodów w postępowaniu odwoławczym;

2) uzasadnione koszty stron postępowania odwoławczego, a w okolicznościach, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 3 lit. b lub § 5 ust. 3 pkt 2, koszty uczestnika postępowania odwoławczego, który przystąpił po stronie zamawiającego oraz wniósł sprzeciw, w wysokości określonej na podstawie rachunków przedłożonych do akt sprawy, obejmujące w szczególności:

a) koszty związane z dojazdem na wyznaczoną rozprawę lub rozprawy (posiedzenie lub posiedzenia) Izby,

b) wynagrodzenie pełnomocników, jednak nie wyższe niż kwota 3 600 zł.

Zgodnie z uzasadnieniem wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku XII Wydział Gospodarczy Odwoławczy z dnia 17.04.2013r. sygn. akt XII Ga 73/13  do zasad rozliczania kosztów postępowania przedKrajową Izbą Odwoławczą ma zastosowanie § 3ust.2 pkt.a rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15.03.2010r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania /Dz.U.2010 Nr.41poz.238/ zgodnie z którym do kosztów postępowania  odwoławczego zalicza się uzasadnione koszty stron postępowania odwoławczego, obejmujące w szczególności koszty związane z dojazdem na wyznaczoną rozprawę lub rozprawy/ posiedzenia lub posiedzenia Izby/  . W przekonaniu  Sądu Okręgowego z powyższego przepisu ani z żadnego innego przepisu nie wynika, aby zwrot kosztów podróży należał się w granicach najtańszego środka transportu. Mając na uwadze powszechną dostępność  lotniczego środka komunikacji, który gwarantuje najkrótszą podróż co ma znaczenie przy dużej odległości  do siedziby KIO za uzasadniony koszt postępowania odwoławczego należało uznać koszt związany z dojazdem profesjonalnego pełnomocnika drogą lotniczą odpowiadający cenie biletu lotniczego udokumentowanego fakturą VAT.

Sąd Okręgowy w Gdańsku nie podzielił stanowiska Sądu Okręgowego z dnia 15.01.2010r. sygn.akt XIIGa 517/09, nie uznającego za uzasadniony  koszt dojazdu samolotem na posiedzenie KIO  w rozumieniu cyt. powyżej rozporządzenia.

Sąd Okręgowy w sprawie XIIGa 517/09 orzekał co prawda jeszcze na podstawie poprzedniej  regulacji ale o podobnej treści. Zgodnie z § 4ust. 1 pkt 2 lit. a Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 09 lipca 2007 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania  do kosztów postępowania odwoławczego zaliczało się uzasadnione koszty uczestników postępowania odwoławczego, z wyłączeniem kosztów wykonawcy zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego na podstawie art. 184 ust. 4 ustawy, w wysokości określonej na podstawie rachunków przedłożonych do akt sprawy, obejmujące w szczególności koszty uczestnika postępowania odwoławczego związane z dojazdem na wyznaczone posiedzenie lub posiedzenia Izby.  „ Wskazane powyżej uregulowanie do kosztów postępowania odwoławczego zalicza wprawdzie koszty uczestnika postępowania odwoławczego związane z dojazdem na wyznaczone posiedzenie lub posiedzenia Izby w wysokości określonej na podstawie rachunków przedłożonych do akt sprawy, to jednakże wymaga ażeby koszty te były uzasadnione. W ocenie Sądu Okręgowego nie sposób uznać, ażeby koszt dojazdu samolotem na posiedzenie Izby w wysokości 1.238,49 zł był kosztem uzasadnionym. Zważyć, bowiem należy, że siedziba pełnomocnika reprezentującego uczestnika postępowania zlokalizowana jest w Szczecinie, który jest bardzo dobrze skomunikowany z Warszawą, na terenie, której usytuowana jest Krajowa Izba Odwoławcza. Dojazd, zatem do Warszawy był możliwy zarówno pociągiem jak i samochodem, zwłaszcza że termin posiedzenia był znany wcześniej i nie było potrzeby nagłego stawiennictwa. Jak ustalił Sąd Okręgowy cena biletu I klasy na trasie Szczecin Główny (siedziba pełnomocnika uczestnika postępowania) – Warszawa Główna wynosi w zależności od rodzaju pociągu od 96 zł do 151 zł w jedną stronę. Mając powyższe na względzie, jak również fakt, iż w postępowaniu przed sądami powszechnymi zwrot kosztów podróży obejmuje jedynie koszty przejazdu najtańszym z dostępnych środków lokomocji, to zdaniem Sądu Okręgowego koszty dojazdu pełnomocnika uczestnika postępowania odwoławczego na posiedzenie Izby w wysokości 600 zł w całości pokrywają uzasadnione koszty uczestnika postępowania odwoławczego”.

W oparciu o to stanowisko Sądu Okręgowego  KIO odmawiała zasądzenia kosztów stawiennictwa na posiedzenie KIO  na podstawie biletów lotniczych   m.in. postanowienie KIO z 17.01.2012r. Sygn. akt: KIO 35/12 , wyrok KIO z 19.09.2012r. Sygn. akt: KIO 1897/12, wyrok KIO z 2.10.2012r. Sygn. akt: KIO 2003/12, wyrok KIO z 26.11.2012r. Sygn. akt: KIO 2459/12 , Sygn. akt: KIO 2466/12

Sąd Okręgowy w Gdańsku orzekający w sprawie XIIGa 73/13  wypowiedział się także w sprawie zasadności ponoszenia kosztów stawiennictwa kilku pełnomocników uznając za uzasadniony co do zasady koszt dojazdu jednego profesjonalnego pełnomocnika. Zdaniem Sądu usprawiedliwieniem dla przysądzenia kosztów dojazdu kilku pełnomocników byłoby np. wykazanie przez stronę konieczności i potrzeby ich uczestnictwa z uwagi na merytoryczną znajomość przez nich spornych zagadnień będących przedmiotem odwołania. Sąd Okręgowy wskazał, iż przepisy kpc a także inne przepisy prawa nie ograniczają liczby pełnomocników procesowych jednej strony. Oznacza to, że tylko wola  strony decyduje ilu pełnomocników reprezentować będzie stronę przez stronę. Przy czym jednak pamiętać należy, że powołane powyżej rozporządzenie z dnia 15.03.2010r. jest przepisem zawierającym szczególne i odmienne unormowanie co do rodzajów kosztów postępowania odwoławczego i ich rozliczania niż zawarte w kpc. Zgodnie natomiast z art.98§3kpc oraz art.99 kpc regulujących zwrot kosztów cywilnego w razie wygrania sprawy strona przeciwna /przegrywający/ zwróci swemu przeciwnikowi koszty jednego pełnomocnika i to tylko wówczas, gdy jest to pełnomocnik zawodowy. Natomiast w treści §3 ww rozporządzenia ustawodawca jako przepisu szczególnego użył sformułowania „ uzasadnione koszty stron postępowania odwoławczego” nie precyzując i definiując żadnych innych ograniczeń- przez co należy rozumieć, zatem tylko koszty uargumentowane i dowiedzione.

Moje wątpliwości co do zasadności zwrotu kosztów przelotu strony na posiedzenie KIO budzi wykładnia literalna §3 rozporządzenia z 15.03.2012r., który mówi wprost o uzasadnionych kosztach dojazdu a nie przelotu na posiedzenie/ rozprawę KIO.

Patrząc na przepis art. 98 kodeku postępowania cywilnego również  zalicza on do niezbędnych kosztów procesu koszty przejazdu do sądu strony lub jej pełnomocnika.

Zgodnie z Postanowieniem Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 25 października 2012r.sygn.akt IV CZ 109/12 strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi zastępowanemu przez pełnomocnika będącego adwokatem koszty jego przejazdu do sądu, jeżeli w okolicznościach sprawy były one niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.
Sąd Najwyższy w postanowieniu z z dnia 25 października 2012 r. sygn. akt IV CZ 77/12 stwierdził, iż „Koszty przejazdów profesjonalnych pełnomocników do sądu zalicza się do wydatków, o których mowa w art. 98 § 3 KPC Nie oznacza to jednak automatycznego zaliczenia ich do kosztów niezbędnych i celowych w rozumieniu art. 98 § 1 KPC; ocena w tym zakresie należy do sądu orzekającego, który powinien uwzględnić wszystkie okoliczności konkretnej sprawy.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 2012 r. stwierdza między innymi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić stronie przeciwnej koszty przejazdu profesjonalnego pełnomocnika, jeżeli w okolicznościach sprawy były niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (sygn. akt: III CZP 33/12).

Czy można postawić znak równości pomiędzy  kosztami dojazdu, co  utożsamiam głównie z takim  środkiem transportu jak pociąg, samochód, autobus   a  kosztami przelotu i  dokonywać oceny  czy koszt biletów lotniczych był uzasadniony ?

Czy racjonalny ustawodawca chcąc wprowadzić nakaz zwrotu kosztów stawiennictwa do KIO dowolnym środkiem transportu nie powinien użyć sformułowania „ koszty związane z podróżą na wyznaczony termin posiedzenia/ rozprawy KIO”?