Czy można zmniejszyć budżet przeznaczony na zamówienie?
Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 86 ustawy pzp bezpośrednio przed otwarciem ofert zamawiający podaje kwotę, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia.
Niezwłocznie po otwarciu ofert zamawiający zamieszcza na stronie internetowej informacje dotyczące:
1) kwoty, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia;
2) firm oraz adresów wykonawców, którzy złożyli oferty w terminie;
3) ceny, terminu wykonania zamówienia, okresu gwarancji i warunków płatności zawartych w ofertach.
Zgodnie z komentarzem Pawła Graneckiego do art. 86 ustawy pzp „Zamawiający jest związany kwotą, którą zgodnie z art. 86 ust. 3 pzp podał przed otwarciem ofert, tylko niejako “od dołu”, tzn. nie może w celu uzasadnienia unieważnienia postępowania na podstawie art.93ust.1pkt.4 pzp wskazać innej, niższej kwoty, którą w rzeczywistości zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, i tym samym zobowiązany jest udzielić zamówienia wykonawcy, który zaoferował cenę mieszczącą się w kwocie pierwotnie podanej:wyr. KIO z 16.5.2011 r., KIO 964/11 ; wyr. KIO z 10.1.2013 r., KIO 2851/12:
“Dostrzeżenia również wymaga zmiana brzmienia art.93.ust.1pkt.4 pzp dokonana nowelizacją ustawy z 2.12.2009 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 223, poz.1778). Obecnie nie istnieje już dyferencja pojęciowa między art. 86 ust. 3 a art.93ust.1pkt.4 pzp, podkreślana przez orzecznictwo i sprowadzająca się do rozróżnienia sformułowań użytych w art.93ust.1pkt.4 pzp “zamawiający może przeznaczyć” i w art. 86 ust. 3 pzp “zamawiający zamierza przeznaczyć” powodująca dopuszczalność zmniejszenia przez Zamawiającego przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia kwoty w okresie między datą otwarcia ofert, a datą unieważnienia postępowania.
W obecnym brzmieniu ustawy ustawodawca posługuje się pojęciami tożsamymi, co potwierdza tezę, że przesłankę unieważnienia postępowania na podstawie art.93ust.1 pkt.4 pzp odnosić należy do kwoty podanej przez Zamawiającego przed otwarciem ofert, na podstawie art. 86 ust. 3 pzp”; wyr. KIO z 20.11.2012 r., KIO 2469/12:
“Przepis art. 86 ust. 3 pzp zobowiązuje zamawiającego do podania bezpośrednio przed otwarciem ofert – kwoty jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Zdaniem Izby, może ale nie musi być to kwota jaką zamawiający ma zabezpieczoną w swoich prognozach finansowych, budżecie na realizację zamówienia. Kwota jaką zamawiający realnie dysponuje na zrealizowanie zamówienia oznacza bowiem jego górne możliwości finansowe w tym zakresie i uprawnienie do zaciągnięcia zobowiązania i podpisania umowy w sprawie realizacji zamówienia publicznego. O takiej właśnie kwocie stanowi art.93ust.1pkt.4 pzp, jako możliwości sfinansowania zamówienia w sytuacji, gdy cena najkorzystniejszej oferty przekracza kwotę jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na realizację zamówienia. (…) Ewentualna podstawa do unieważnienia postępowania wystąpiłaby w sytuacji, gdyby środki posiadane przez zamawiającego nie wystarczały na realizację zamówienia, a nie jak oświadczył zamawiający “podana kwota była omyłkowo niższa”. Także szacunkowa wartość zamówienia nie ma żadnego wpływu na ocenę prawną i faktyczną możliwości unieważnienia postępowania z powołaniem się na powyższą przesłankę.
W sytuacji gdy cena najkorzystniejszej oferty przekracza szacunkową wartość zamówienia, ale jednocześnie nie przekracza wysokości kwoty, którą zamawiający zamierzał i mógł przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, nie ma uzasadnionych powodów do unieważnienia postępowania”; wyr. KIO z 18.2.2013 r., KIO 241/13 : “Przepis art.93ust.1pkt.4 pzp stanowi, iż zamawiający unieważnia postępowanie o udzielenie zamówienia, jeżeli cena najkorzystniejszej oferty lub oferta z najniższą ceną przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, chyba że zamawiający może zwiększyć tę kwotę do ceny najkorzystniejszej oferty”].
W artykule w Gazecie Prawnej z 13.02.2017r. Marek Okiński „Zamawiający może zmniejszyć budżet przeznaczony na projekt” autor opowiada się za możliwością zarówno zmniejszenia jak i zwiększenia kwoty podanej bezpośrednio przed otwarciem ofert w stosunku do pierwotnych możliwość finansowych zamawiającego. Ocena, czy konkretna sytuacja braku środków finansowych na realizację zamówienia wynikła wskutek pogorszenia się sytuacji finansowej zamawiającego, musi jednak być traktowana wyjątkowo i wymaga rzetelnego uzasadnienia ze strony podejmującego decyzję o unieważnieniu postępowania. Unieważnienie postępowania na skutek zmniejszenia wysokości posiadanych środków jest dopuszczalne, gdy uszczuplenie środków wynika z okoliczności nieprzewidzianych i niezależnych od zamawiającego. / wyrok Sądu Okręgowego w Siedlcach z dnia 30.10.2005r.IICa 484/04 niepublikowany/
KIO w wyroku z 19.03.2009r. KIO/UZP580/09 wskazała, iż ciężar udowodnienia braku środków finansowych na realizację zamówienia, zgodnie z art.6 kodeksu cywilnego spoczywa całkowicie na zamawiającym.
Zgodnie z wyrokiem KIO z 12.06.2014r. KIO 1132/15 To zamawiający dokonuje oceny, jaką kwotę może przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia i powyższe, jak i decyzja o podwyższeniu rzeczonej kwoty, mieści się w dyskrecjonalnej władzy zamawiającego, a kontrola gospodarowania środkami finansowymi przez zamawiającego nie należy do kompetencji uczestników postępowania. Skoro zamawiający ma obowiązek określenia kwoty, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia i podania jej przed otwarciem ofert, to już ustalenie, że cena oferty przekracza tę kwotę stanowi przesłankę do unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 907), bowiem wolą zamawiającego jest zwiększenie tej kwoty. Zamawiający nie ma więc obowiązku poszukiwania źródeł finansowania ponad kwoty, które pierwotnie zabezpieczył, w celu wyboru oferty najkorzystniejszej i zapobieżeniu unieważnienia postępowania.
Zobacz też: Wartość zamówienia https://www.zamowienia-publiczne.net/test/
