Nowe Dyrektywy Zamówień Publicznych uchwalone
W dniu 11 lutego br. Rada Unii Europejskiej przyjęła nowe dyrektywy w zakresie zamówień publicznych: – dyrektywę w sprawie zamówień publicznych, – dyrektywę w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, – dyrektywę w sprawie udzielania koncesji .
Termin implementacji dyrektyw do porządków prawnych państw członkowskich UE upływa w ciągu 24 miesięcy od ich wejścia w życie.
Nowe dyrektywy zastępują obecnie obowiązujące dyrektywy 2004/17/WE oraz 2004/18/WE, a także ustanawiają osobny reżim dla udzielania koncesji. Większość przepisów zawartych w nowych dyrektywach będzie obowiązkowa do wdrożenia do krajowych regulacji.
Wprowadzone zmiany przede wszystkim upraszczają i przyspieszają proces udzielania zamówień publicznych przewidując w szczególności obowiązkowe przejście na komunikację elektroniczną między wykonawcą i zamawiającym, krótsze niż dotychczas terminy składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu i ofert oraz regulując w szerszym niż dotychczas zakresie wstępne konsultacje rynkowe (znane wcześniej jako tzw. dialog techniczny), a także takie narzędzia jak katalogi elektroniczne. Ułatwiają również skorzystanie z procedury dialogu konkurencyjnego i procedury konkurencyjnej z negocjacjami (obecne negocjacje z ogłoszeniem).
Nowe przepisy ułatwiają także ubieganie się o zamówienia publiczne, przede wszystkim poprzez zmniejszenie wymagań stawianych wykonawcom w zakresie dokumentacji oraz ograniczenie maksymalnego poziomu wymagań w odniesieniu do zdolności ekonomicznej i finansowej wykonawców, nakładając jednakże większy zakres obowiązków w zakresie weryfikacji sytuacji podmiotowej wykonawców na instytucje zamawiające. W szerszym niż dotychczas wymiarze ma również być wykorzystywana baza e-Certis.
Jednocześnie przepisy nowych dyrektyw doprecyzowują – w ślad za orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE – szereg zagadnień, które dotychczas budziły wątpliwości w praktyce, na przykład: wykluczenie wykonawcy winnego niewykonania lub nienależytego wykonania umowy czy ograniczenie możliwości powoływania się na zdolność podmiotów trzecich w przypadku kluczowych elementów zamówienia.
Ponadto, nowe przepisy kodyfikują zasady powierzania zadań i zawierania umów w ramach współpracy publiczno-publicznej, w tym zamówień udzielanych podmiotom zależnym (powiązanym) (tzw. zamówienia typu in-house).
Dyrektywy zrywają także z dotychczasową typologią kryteriów oceny ofert przewidzianą na gruncie obecnie obowiązujących przepisów: najniższej ceny oraz oferty najkorzystniejszej ekonomicznie. Zgodnie z nowymi regulacjami instytucje zamawiające mają udzielać zamówienia na podstawie oferty najkorzystniejszej ekonomicznie z punktu widzenia zamawiającego. Oferta najkorzystniejsza ekonomicznie może natomiast obejmować najlepszą relację jakości do ceny, którą ocenia się na podstawie kryteriów obejmujących aspekty jakościowe, ekologiczne lub społeczne związane z przedmiotem zamówienia. Może też być określana na podstawie ceny lub kosztu (z wykorzystaniem podejścia opartego na efektywności kosztowej, takiego jak koszt cyklu życia). Oznacza to, że cena nadal będzie mogła być jedynym kryterium oceny oferty. Nowe regulacje unijne umożliwiają jednak położenie większego nacisku na jakość towarów czy też zamawianych usług i koszty ponoszone przez zamawiającego w trakcie całego cyklu korzystania z przedmiotu zamówienia. Jednocześnie upoważniają państwa członkowskie do ograniczenia możliwości stosowania najniższej ceny jako jedynego kryterium udzielenia zamówienia.
Przepisy dyrektyw promują ponadto rozwiązania innowacyjne, wprowadzając m.in. szczególny rodzaj współpracy zamawiającego z wykonawcami pn. partnerstwo innowacyjne.
W nowych dyrektywach znalazły się również takie rozwiązania jak: wprowadzenie wymogu aby podmiot, na którego doświadczenie i wiedzę powołuje się wykonawca brał udział w wykonaniu zamówienia czy wprowadzenie do dyrektywy sektorowej procedury dialogu konkurencyjnego, a także wprowadzenie w dyrektywach możliwości dokonywania płatności bezpośrednio na rzecz podwykonawców, która już istnieje w ustawie Prawo zamówień publicznych.
