Weryfikacja podwykonawców

Począwszy od nowelizacji ustawy prawo zamówień publicznych w 2016r. Zamawiający uzyskał prawo żądania wstępnego oświadczenia o braku podstaw do wykluczenia podwykonawcy a także dokumentów na potwierdzenie braku podstawy do wykluczenia podwykonawcy.
Jednakże w praktyce okazuje się, iż brak oświadczeń lub dokumentów dla podwykonawcy, na którego zasoby Wykonawca nie powołuje się, nie jest podstawą wykluczenia z postępowania. Po co więc żądać dokumentów dla podwykonawcy?

Podstawa prawna żądania oświadczeń i dokumentów
Podwykonawca użycza swoje zasoby Wykonawcy

Zgodnie z art. 25 a ust.3 w związku z art. 22aust.4 ustawy pzp Wykonawca, który powołuje się na zasoby innych podmiotów, w celu wykazania braku istnienia wobec nich podstaw wykluczenia oraz spełniania, w zakresie, w jakim powołuje się na ich zasoby, warunków udziału w postępowaniu składa:

• JEDZ- w postępowaniu unijnym
• Zamieszczę informacje o tych podmiotach w oświadczeniu – w postępowaniu poniżej progu unijnego

Wykonawca ma obowiązek wskazać nazwę i dane podwykonawcy.

Jeżeli Wykonawca w trakcie procedury przetargowej na usługi i roboty budowlane nie wykaże, iż dysponuje podwykonawcą, który spełnia warunki udziału w postępowaniu i nie podlega wykluczeniu Zamawiający wzywa Wykonawcę do uzupełnienia oświadczeń i dokumentów w trybie art. 26ust.3 ustawy pzp. Dopiero w przypadku nieuzupełnienia wymaganych oświadczeń i dokumentów Zamawiający ma prawo Wykonawcę wykluczyć z postępowania.

Podwykonawca nie użycza swoich zasobów Wykonawcy

Zgodnie z art. 25ust.5 ustawy pzp Zamawiający ma prawo żądać ( a nie obowiązek), aby wykonawca w celu wykazania
braku istnienia wobec nich podstaw wykluczenia z udziału w postępowaniu złożył:

• JEDZ- jeżeli wartość zamówienia przekracza progi unijne
• Oświadczenie- jeżeli wartość zamówienia nie przekracza progów unijnych

 

Zgodnie z art. 26 ust.1i 2 ustawy pzp zamawiający wzywa ( lub może wezwać poniżej progi unijnego) wykonawcę, którego oferta została najwyżej oceniona, do złożenia aktualnych na dzień złożenia oświadczeń lub dokumentów potwierdzających brak podstaw do wykluczenia z postępowania.
W praktyce będzie to dotyczyło tylko sytuacji, gdy Wykonawca wskaże nazwę podwykonawcy.
Zgodnie z art. 36b ustawy pzp Wykonawca wcale nie ma obowiązku wskazywania nazw podwykonawców, jeżeli nie są mu jeszcze znane.

Co zatem jeżeli Wykonawca wskazał nazwę podwykonawcy, ale nie przedłożył na wezwanie Zamawiającego oświadczeń lub dokumentów potwierdzających brak podstaw do wykluczenia z postępowania podwykonawcy.

W zasadzie nic, gdyż ustawa pzp bowiem nie przewiduje prawa do wykluczenia Wykonawcy z powodu nieprzedłożenia dokumentów dla podwykonawcy na potwierdzenie braku podstaw do wykluczenia z postępowania.

Dopiero w trakcie realizacji zamówienia zgodnie z art. 36ba ust.2 jeżeli zamawiający stwierdzi, że wobec danego podwykonawcy zachodzą podstawy wykluczenia, wykonawca obowiązany jest:

• zastąpić tego podwykonawcę lub
• zrezygnować z powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.

 

Stanowisko KIO

Zgodnie z wyrokiem KIO 1756/17 Wykonawca, który podałby jako podwykonawcę podmiot, o którym
wiadomo jest, że z różnych przyczyn tym podwykonawcą nie będzie ( a został wskazany tylko w cel
nieodrzucenia oferty, tak aby na późniejszym etapie dokonać zmiany podwykonawcy) potraktowany byłby lepiej niż wykonawca podający informację zgodną z rzeczywistym stanem faktycznym, że takowi podwykonawcy nie są mu jeszcze znani.
Dopuszczenie do takiej sytuacji byłoby nieracjonalne i niczym nieuzasadnione, a co więcej- sprzeczne z zasadą uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.

Art. 36bust.1 ustawy pzp nie wprowadza granicy czasowej do której należy podać nazwy podwykonawców.
Sama zaś weryfikacja tych firm również nie następuje na etapie oceny ofert, tylko-ze względu na możliwość ich podmienienia- może być prowadzone dopiero podczas realizacji inwestycji. Skoro więc brzmienie tego przepisu nie dotyczy wyłącznie oceny oferty, to nie można na tym etapie przesądzać o jej odrzuceniu.
Do podobnych wniosków doszedł Urząd Zamówień Publicznych w przedstawionych wynikach jednej z kontroli (KU 74/17/DKSP). Płynie z nich wniosek, iż nie wskazanie wszystkich podwykonawców w ofercie nie stanowi podstawy do jej odrzucenia.

Podsumowując

Realna weryfikacja podwykonawcy na etapie postępowania zachodzi tylko w przypadku, gdy Wykonawca w celu spełnienia warunków udziału w postępowaniu powołuje się na zasoby podmiotu trzeciego, który będzie realizował zamówienie jako podwykonawca.

W pozostałych wypadkach, Zamawiający nie posiadania żadnych uprawnień do wykluczenia Wykonawcy lub odrzucenia oferty z powodu braku oświadczenia lub dokumentów dla podwykonawcy, który został wskazany w ofercie. Brak również sankcji za niewskazanie nazwy podwykonawcy w ofercie.

Podwykonawca musi być wskazany najpóźniej przed przystąpieniem do prac podwykonawczych. Jedyną sankcją jest obowiązek wskazania nowego podwykonawcy lub obowiązek samodzielnego zrealizowania zamówienia ale to już na etapie wykonywania umowy.